Language in Development
ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြစီမံကိန္းကို ျပန္လည္သံုးသပ္ဆန္းစစ္ရာမွာ ႀကံဳေတြ႔ရတတ္တဲ႔အခက္အခဲေတြထဲကတစ္ခုကို ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။
အဲ့ဒါကေတာ့ ဘာသာစကားအခက္အခဲေတြက ဆန္းစစ္မႈေတြရဲ႕အရည္အေသြးကိုေျပာင္းလဲပစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာစကားဆိုတဲ့ေနရာမွာလည္း ေဒသဘာသာစကား၊ မိခင္ဘာသာစကား၊ ႏိုင္ငံျခားဘာသာစကား အကုန္လံုးပါဝင္ေနပါတယ္။
အရည္အေသြးအေျချပဳ ဆန္းစစ္မႈေတြလုပ္တဲ့အခါ ႏိုင္ငံျခားသာအတိုင္ပင္ခံပါလာၿပီဆိုရင္ ျမန္မာဘာသာနဲ႔ ေကာက္ယူလာတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ႏိုင္ငံျခားသားအတိုင္ပင္ခံနားလည္ႏိုင္ဖို႔ ဘာသာျပန္ရတာေတြရွိပါတယ္ (အခ်ိဳ႕ဆန္းစစ္မႈေတြဆိုရင္ အသံသြင္းထားတဲ့အတြက္ ဘာသာမျပန္ခင္ အသံေတြကိုမွတ္တမ္းတင္ ျပန္ေရးရပါတယ္)။
တိုင္းရင္းသားဘာသာစကားနဲ႔ေမးျမန္းထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြဆိုရင္ေတာ့ တိုက္ရိုက္အဂၤလိပ္လိုမျပန္ႏိုင္ခဲ့ရင္ အဆင့္ဆင့္ဘာသာျပန္ရပါတယ္။
ႏိုင္ငံျခားသားမပါသည့္တိုင္ တိုင္းရင္းသားဘာသာစကားအေျပာမ်ားတဲ့ေဒသေတြမွာ ေဒသဘာသာစကားမတတ္ကၽြမ္းတဲ့ ျမန္မာအတိုင္ပင္ခံ သို႔မဟုတ္ ရံုးခ်ဳပ္ဝန္ထမ္းေတြက အေမးအေျဖလုပ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္လည္း အလားတူအခက္အခဲေတြ ႀကံဳရတတ္ပါတယ္။
ကရင္ျပည္နယ္ကရြာအခ်ိဳ႕မွာဆန္းစစ္မႈတစ္ခုလုပ္ခဲ့စဥ္က ကၽြန္ေတာ့ေတြ႕ႀကံဳခဲ့ရတဲ့အခက္အခဲကို ျပန္ေျပာျပရမယ္ဆိုရင္ ရန္ကုန္ကစီမံခ်က္မန္ေနဂ်ာက ကြင္းဝန္ထမ္းေတြအားလံုးေဒသဘာသာစကားကၽြမ္းက်င္ၾကမယ္ဆိုတဲ့အမွတ္နဲ႔ ဘာသာျပန္မစီစဥ္ခဲ့မိဘူး။
ကြင္းထဲေရာက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေဒသဘာသာစကားကိုကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ေျပာဆိုႏိုင္တဲ့ ဝန္ထမ္းက တစ္ေယာက္၊ ႏွစ္ေယာက္ပဲရွိတာေတြ႕ရတယ္။ ဒါ့အျပင္ တခ်ိဳ႕ရြာေတြမွာဆိုရင္ မြန္၊ ရွမ္း၊ ကရင္ စသျဖင့္ ဘာသာစကားႏွစ္မ်ိဳး၊ သံုးမ်ိဳးေျပာၾကတာေတြ႕ခဲ့ရတယ္။
ကြင္းထဲေရာက္မွ ဘာသာျပန္အလ်င္အျမန္ရွာရၿပီး ကၽြမ္းက်င္ ဘာသာျပန္ေပးတတ္တဲ့သူ အလံုအေလာက္မရႏိုင္တဲ့အတြက္ တခ်ိဳ႕ရြာေတြမွာဆိုရင္ ျမန္မာစကားအနည္းငယ္တတ္တဲ့ ရြာသားေတြကိုပဲ အားကိုးခဲ့ရတယ္။ သူတို႔ေတြကလည္း ဆန္းစစ္မႈနဲ႔ရင္းႏွီးကၽြမ္းဝင္မႈမရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ အေတာ္ဒုကၡေရာက္ခဲ့တယ္။ အခ်ိန္အားျဖင့္ ၂ ဆ၊ ၃ ဆ ပိုကုန္တာေတြ႕ရၿပီး အရည္အေသြးကလည္း ၂ ဆ၊ ၃ ဆ က်သြားတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။
ဒီလိုႀကိဳတင္မေတြးထားမိတဲ့အျဖစ္အပ်က္ေတြရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲအက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ကေတာ့ ကြင္းထဲကေန ေနာက္ဆံုးခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာတဲ့အဆင့္လည္းေရာက္ေရာ ျပန္လည္ဆန္းစစ္သံုးသပ္မႈေတြရဲ႕ အခ်က္အလက္ အရည္အေသြးေတြဟာ အေတာ္မ်ားမ်ားေလ်ာ့က်သြားတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။
ဒါဟာ ဘာသာစကားက ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ M&E နယ္ပယ္အေပၚသက္ေရာက္ေစတဲ့ အေတာ္အတန္ႀကီးမားတဲ့ အခက္အခဲတစ္ခုျဖစ္ေနဆဲပါပဲ။ ဒါေတြကိုဘယ္လိုေက်ာ္လႊားသင့္သလဲ၊ ဘယ္လိုေက်ာ္လႊားခဲ့ၾကသလဲဆိုတဲ့ စာဖတ္သူေတြရဲ႕အေတြ႕အႀကံဳေတြ၊ အႀကံဥာဏ္ေတြကိုသိခ်င္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ့္ေတြးမိသေလာက္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျပန္လည္သံုးသပ္မႈတစ္ခုလုပ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ဘာသာျပန္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးလိုအပ္မယ္၊ မလိုအပ္ဘူး၊ လူအင္အားဘယ္ေလာက္လိုအပ္မယ္၊ ဘာသာစကားဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးေလာက္အတြက္ လိုအပ္မယ္၊ ဘယ္အဆင့္ေတြမွာ လိုအပ္မယ္ဆိုတာေတြကို စတင္ျပင္ဆင္ကတည္းကထည့္သြင္းစဥ္းစားရင္ ပိုေကာင္းမယ္လို႔ထင္ပါတယ္။