What do we think of 'Taing Yin Tha'?
Pan Hsu Pyae Eain
‘တိုင်းရင်းသား’ အပေါ်အတွေးအမြင်
ဒီတခေါက်မှာတော့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်မှုတွေမှာ အဓိက ဆွေးနွေးမှု တစ်ခုအဖြစ်နဲ့ ပါဝင်တဲ့ ‘တိုင်းရင်းသား’ဆိုတဲ့ အမြင်လေးအပေါ် လေ့လာမိသလောက် ဆွေးနွေးတင်ပြချင်ပါတယ်။
တိုင်းရင်းသားလို့ပြောရင် ကျမတို့က အသိအမှတ်ပြုထားတဲ့ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်း ၁၃၅ မျိုးကျော်ရှိပေမယ့် ဗမာ နဲ့ ဗမာမဟုတ်တဲ့ တိုင်းရင်းသားဆိုပြီးလည်းပြောတက်ကြတယ်။ ပြီးရင် နေရပ်ဒေသေပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့လည်း တိုင်းရင်းသားလူမျိုးတွေကို ခွဲမှတ်ကြတယ်။ ဥပမာ မြန်မာပြည်ရဲ့ ဟိုးမြောက်ပိုင်းမှာနေတဲ့ ကချင်တိုင်းရင်းသား၊ အရှေ့ခြမ်းမှာဆို ရှမ်းတိုင်းရင်းသား၊ အနောက်ဘက်ခြမ်းမှာဆို ရခိုင်တိုင်းရင်းသား စသဖြင့် ပြည်နယ်၊ တိုင်းခွဲခြားပြီးလည်း မှတ်သားကြတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲ့ဒီလို ပြည်နယ်၊ တိုင်းအခြေပြု နာမည်ပေးပြီး သတ်မှတ်ထားပေမယ့်လည်း တိုင်း၊ ပြည်နယ် တစ်ခုဆီမှာ တိုင်းရင်းသား လူမျိုးစု တစ်စုထက်ပိုပြီး နေထိုင်ကြတယ်။ ဥပမာ ရှမ်းပြည်မှာဆို ရှမ်းတိုင်းရင်းသားအပြင် ပအိုဝ့်၊ ပလောင်၊ ဓနု၊ အင်းသား၊ တောင်ရိုးနဲ့ အခြားလူမျိုးစုပေါင်းစုံလည်း နေထိုင်ကြတယ်။ ကချင်ပြည်နယ်မှာဆိုလည်း ကချင်လူမျိုးအပြင် ရဝမ်၊ လီဆူး၊ ဂျိန်းဖော် စတဲ့ လူမျိုးစုတွေအပြင် ရှမ်း၊ ဗမာတိုင်းရင်းသားတွေလည်းနေထိုင်ကြတယ်။ မြေပြန့်ဒေသနဲ့ တိုင်းအများစုမှာတော့ ဗမာလူမျိုးတွေ နေထိုင်ကြတယ်။ ဒါက တိုင်းရင်းသားဆိုတာကို ယေဘုယျနားလည်ထားကြတဲ့ နားလည်မှုမျိုးဖြစ်သလို တဖက်မှာလည်းနိုင်ငံရေးရည်ရွယ်ချက်အရ ဆိုရှယ်လစ်အစိုးရ လက်ထက်မှာ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေး ရရှိသူနှင့် မရရှိသူဆိုပြီးခွဲခြားဖို့ “တိုင်းရင်းသား” ထဲ ထည့်သွင်းခြင်း၊ ပယ်ချခြင်းကို လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်လို့ Nick Cheesman ကဆိုတယ်။
ဆိုရှယ်လစ် အစိုးရလက်ထက်၊ စစ်အစိုးရ လက်ထက်တွေမှာ ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့ တိုင်းရင်းသားရေးရာ မူဝါဒတွေက အခုခေတ် တိုင်းရင်းသားဆိုတဲ့ အမြင်တွေ ဘယ်လိုမျိုး ဖွဲ့ဖြိုးခဲ့လဲ ဆိုတဲ့အပေါ်မှာ အများကြီးသက်ရောက်မှုရှိခဲ့တယ်။ တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွှတ်ရေးဆိုတဲ့ ခေါင်းစဥ်အောက်မှာ ဗမာယဥ်ကျေးမှု၊ ဗမာအတွေးအခေါ်တွေနဲ့ပဲ ဆွဲယူသွတ်သွင်းခဲ့တဲ့ မူဝါဒတွေကြောင့် မတူကွဲပြားမှုတွေကို စုစည်းရမယ့်အစား ဗမာလူမျိုးကြီးဝါဒ ကြီးစိုးပြီး တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုတွေကြား ဝေးကွာသွားစေခဲ့ပါတယ်။
တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွှတ်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေအရ ဆိုရင်လည်း ဗမာတိုင်းရင်းသားနဲ့ အခြားတိုင်းရင်းသားနဲ့ကြားမှာ တွေ့ကြုံခံစားခဲ့ရတာတွေမတူသလို၊ အချင်းချင်း မြင်တဲ့အမြင်တွေလည်း မတူခဲ့ကြပါဘူး။ ပိုပြီးတိတိကျကျပြောရရင် ကျောင်းတွေ၊ တက္ကသိုလ်တွေမှာ ဗမာကျောင်းသားတွေဟာ အခြားကျောင်းသားတွေထက် ပိုပြီးအခွင့်ထူးခံဖြစ်တယ်လို့ ယူဆကြသလို အခြားတိုင်းရင်းသားကျောင်းသားတွေကိုလည်း မဖွဲ့ဖြိုးတဲ့ ဒေသတွေကနေလာတဲ့အတွက် “တောသား” တွေ၊ သူပုန်ဒေသက လာတဲ့သူတွေလို့ တချို့ဗမာကျောင်းသားတွေကြား ထင်မှတ်ခံရတယ်လို့ဆိုပါတယ်။
ဒါ့အပြင် အာဏာမသိမ်းခင်တုန်းက ဗမာလူငယ်တွေဟာ တိုင်းရင်းသားအရေး၊ လူမျိုးစုအရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စိတ်ဝင်စားမှုအားနည်းသလို တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ တွေ့ကြုံနေရတဲ့ စစ်ပွဲတွေ၊ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကိုလည်း သတင်းအဖြစ်သာ ဖတ်ကြလေ့ရှိပြီး တိုင်းရင်းသားအရေးမှာ ပါဝင်လှုပ်ရှားတာမျိုးတွေ နည်းခဲ့ကြပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် ရခိုင်ပြည်အရေးဆိုရင် အတွေ့အကြုံတူ ခံစားခဲ့ဖူးတဲ့ ကချင်၊ ချင်း စတဲ့တိုင်းရင်းသားတွေက ပိုမိုနားလည်ကြပြီး ပိုပြီးပါဝင်လှုပ်ရှားခဲ့ကြသလို အလားတူပဲ အခြားတိုင်းရင်းသားတွေအတွက်လည်း စစ်တပ်က ဗမာအများစုကို ကိုယ်စားပြုတဲ့အတွက် စစ်တပ်နဲ့ ဗမာကို အတူတူလို့ပဲ ထင်မြင်ကြပါတယ်။ ဗမာတွေအတွက် တိုက်ပွဲကပြန်လာတဲ့ စစ်သားတွေကို သူရဲကောင်းတွေလို့ ထင်မှတ်ပြီး ပန်းကုံးတွေနဲ့ ဆီးကြိုခဲ့ကြဖူးသလို နိုင်ငံတခြမ်းက ငိုကြွေးသံတွေကို ကြားဖို့ နားတွေလေးခဲ့ကြပါတယ်။
အဲ့ဒီတော့ တိုင်းရင်းသားဆိုတဲ့ သူ့ရဲ့ မူရင်း အဓိပ္ပါယ်က ဒေသတစ်ခုမှာ ရှိရင်းစွဲနေထိုင်တဲ့ လူမျိုးစုကို ဆိုလိုပေမယ့် မြန့်မာ့ အယူအဆမှာတော့ တိုင်းရင်းသားဆိုတာ ဗမာမဟုတ်တဲ့ လူမျိုးစုတွေကို ရည်ညွှန်းတယ်လို့ အဓိပ္ပါယ်ပိုရောက်ပြီး ဗမာလူမျိုးတွေလောက် အခွင့်အရေးမရသော၊ စီးပွားရေးဖွဲ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအားနည်းသော၊ ပညာရေးအားမကောင်းသော လူမျိုးစုများအဖြစ်တွေးမြင်ကြလေ့ရှိတယ်။ ဒါ့အပြင် တိုင်းရင်းသားဒေသတွေကိုလည်း တိုက်ပွဲတွေ၊ ပဍိပက္ခတွေဖြစ်နေတဲ့ လုံခြုံအေးချမ်းမှုမရှိတဲ့ ဒေသတွေအဖြစ် ယေဘုယျ နားလည်မှတ်သားခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီလိုထင်မြင်ယူဆချက်တွေဟာ ၂၀၂၁ နောက်ပိုင်းမှာ အနည်းငယ် အပြောင်းအလဲ ဖြစ်လာတယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။ ဘာ့ကြောင့်လည်းဆိုရင် မြို့ပေါ်က သေနတ်သံတွေ၊ လမ်းမပေါ်က ငြိမ်းချမ်းတဲ့ ဆန္ဒထုတ်ဖော်မှုတွေကို စစ်တပ်က ကားနဲ့ဝင်တိုက်တာတွေ၊ လမ်းဆုံက သဲအိတ်တွေကနေ အကြောက်တရားတွေ၊ ဖိနှိပ်မှုတွေကို အတူတူခံစားရပြီးနောက် စစ်တပ်ကိုလည်း ဗမာလူမျိုးဆိုတာနဲ့ ခွဲမြင်လာကြပြီး တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ နှစ်ပေါင်းများစွာ ဖယ်ကျဥ်ခံရတာ၊ စနစ်တကျ ခွဲခြားခံထားရတွေကို သိနားလည်လာကြတယ်လို့ ထင်မိပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဒီတော်လှန်ရေးအလွန်ရောက်ရင် အဓိပ္ပါယ်မှန်ဖော်ဆောင်သော တိုင်းရင်းသား ဆိုတာကို မျှော်မှန်းရင်း…
What is our opinion of Taingyintha?
The purpose of this blog is to share my understanding of the perception of the term "Taingyintha," which means ethnic nationality or ethnic groups in English, as a key point of discussion during nation-building. When we talk about Taingyatha, we are used to talking about Burmese and non-Burmese ethnicities although we have over 135 recognised ethnic groups in the country. According to the region in which the ethnic group is located, we also differentiate ethnic groups. We recognize, for example, the Kachin ethnic group in the far north, the Shan ethnic group in the east, the Rakhine ethnic group in the west.
In the presence of more than one ethnic group in the same place, it is not appropriate to identify ethnicity based on the state name, because more than one ethnic group exists in that area. As an example, in Shan State, in addition to the Shan ethnic group, other ethnic groups live there as well, including Pa-O, Pa-Laung, Danu, Intha, and Taungyo. Kachin State is home to not only the Kachin people but also the Rawang, the Lisu, the Jingo, and even Burmese and Shan populations. Burmans inhabit most of the plains and regions of the country. In general, this is what ethnicity means, but according to Nick Cheesman, it is included in the definition of ethnicity for the purpose of identifying those who are guaranteed citizenship rights under a socialist government and those who are not.
As a matter of fact, the policies and practices of the socialist government as well as successive military governments played a significant role in shaping current conceptions of ethnicity. Instead of bringing together ethnic differences and elevating ethnic unity, policies drawn from Burmese identities and Burmese culture prevailed and distanced the ethnic group based on prejudice and bigotry. It is also evident from the studies that Burmese and other ethnic groups have experienced different experiences, and their perceptions of each other have also been very different. Additionally, as a student, I have observed that Burmese students are considered to be more privileged than other students, while other ethnic students are also considered "bush people" due to their origins in underdeveloped regions or in rebel areas.
Prior to the military coup of 2021, Burmese youth appeared to be less interested in ethnic issues. People might have been informed about ethnic conflicts and human rights violations in the ethnic regions by reading the newspaper or using social media, but very few people became involved in ethnic issues. In the case of the Rakhine issue, for example, people who were not Burmese ethnic groups, such as the Kachin, understood the issue more and were more actively involved in protests or advocacy campaigns. Reciprocally, for other ethnic groups, the army represents the majority of native Burmese, which is why they consider the army and the Burmese to be one and the same. Of course, when the Burmese soldiers returned from battle, they were greeted with garlands, hoping that they were heroes, so we must say that we were straining to hear the cries of ethnic people.
The term ''ethnicity'' originated as a term meaning an ethnic group found in a specific area, whereas in Myanmar's concept, it refers to ethnic groups other than Burmans who lack the same rights as Burmans. Furthermore, ethnic areas are also regarded as areas where conflict zones are unsafe to travel and educational opportunities are not readily available. Nevertheless, I believe that these negative perceptions have begun to change over time, especially after multiethnic people shared their experiences of violent crackdowns, gun fires in the city, fear of sandbags, and oppression after 2021. In the same way, the Burmese are now viewed as a separate group from the military and are increasingly aware of the systematic discrimination they are subjected to by the government. So, longing for the true meaning of Taingyintha after the revolution...
References
Crisis Group. (2020, August 28). Identity Crisis: Ethnicity and Conflict in Myanmar. Crisis Group. https://www.crisisgroup.org/asia/south-east-asia/myanmar/312-identity-crisis-ethnicity-and-conflict-myanmar